De verschillende schakels in de aardappelketen hebben enthousiast gereageerd op de uitnodiging om mee te denken over true pricing in de kostprijscalculator van de POC. De POC streeft naar een eerlijke prijs voor de aardappelteler, waarbij een kostendekkende vergoeding wordt gehanteerd met voldoende ruimte voor gezonde bedrijfsvoering.

Tijdens het seminar over de verdiencapaciteit van de aardappel in 2030, dat plaatsvond op de aardappeldemodag op woensdag 21 augustus in Westmaas, kreeg POC-voorzitter Jasper Roubos de kans om vanuit het publiek zijn vraag te stellen.  Hij vroeg of de verschillende partijen wilden meewerken aan het concept van true pricing binnen de POC-kostprijscalculator.

De timing was perfect. Net daarvoor hadden de sprekers op het podium gesproken over duurzaamheid en een robuustere bodem. De handreiking van de POC konden ze moeilijk weigeren. Tussen de regels door bleek dat er eerder dit jaar al een oriënterende bijeenkomst had plaatsgevonden om de kostprijscalculator te bespreken. De nieuwe uitnodiging leek echter serieuzer dan gedacht.

Hogere contractprijzen

Hans Langereis, gronstoffendirecteur bij fritesfabrikant McCain, bevestigde volmondig dat de aardappel in 2030 nog steeds de ‘cash crop’ van de akkerbouw zal zijn. Hij signaleerde een blijvende groei in de consumptie van frites, zowel nationaal als internationaal. De afgelopen twee jaar zijn de contractprijzen voor telers met 50 procent gestegen, hoewel ook de kosten zijn toegenomen, maar minder fors.

Langereis uitte echter ook zorgen, vooral over de toenemende externe controle op aspecten zoals waterkwaliteit, milieu en natuur.

Volgens Langereis moet de aardappelketen proactief handelen en niet afwachten wat komen gaat. McCain neemt hierin het voortouw door te investeren in regen actieve landbouw. Draagvalk is echter essentieel, benadrukt hij, evenals het feit dat alle partijen in de keten een eerlijke boterham moet kunnen verdienen.

Toenemende druk

Jerôme de la Chambre, duurzaamheidsmanager bij McDonald’s, merkte op dat de druk op de aardappelketen toeneemt door de steeds extremere weersomstandigheden. Dit maakt het moeilijker om voldoende aardappelen van goede kwaliteit te verkrijgen. “Bovendien schopt niet elke aardappel het tot een McFry,” voegde de la Chambre toe.

McDonald’s stelt hoge eisen aan de aardappelen die gebruikt worden voor hun McFry-frites: vaste lengte, kleur en consistentie zijn essentieel, ook duurt de frituur altijd precies twee minuten. Deze eisen gelden wereldwijd en zijn niet onderhandelbaar. “Het gaat om een constant hoge kwaliteit. Mensen rijden er speciaal voor om.” aldus de la Chambre.

Onderzoek naar robuuste bodem

Om de beschikbaarheid van geschikte aardappelen te garanderen, werkt McDonald’s samen met Farm Frites en Nedato. Bij dertig telers wordt onderzoek gedaan naar de effecten van een robuustere bodem die beter bestand is tegen klimaatrisico’s.

McDonald’s is zich ervan bewust dat weersextremen zullen blijven voorkomen en investeert daarom in duurzame aardappelteelt. “De kosten gaan nu eenmaal voor de baten uit,” aldus de la Chambre.

Voorlopig is er geen alternatief product bedacht dat gebaseerd is op grondstoffen van iets mindere kwaliteit of vorm. Dit is een langetermijnproces. Voorlopig blijft de fastfoodketen vasthouden aan de ‘Good Times’, waarbij consumenten wereldwijd weten wat ze kunnen verwachten van hun frites.

Geen ruimte

Alex Datema, directeur Food & Agri bij Rabobank, voorspelt dat de aardappelteelt in Nederland de komende jaren zal moeten krimpen. “Want er is geen ruimte om de teelt in deze omvang te behouden.” Hij benadrukt dat de kwaliteit belangrijker zal worden dan kwantiteit.

Datema adviseert telers daarom om zich meer te richten op kwaliteit in plaats van op maximale opbrengst. Nederland produceert slechts 2 procent van de wereldwijde aardappelproductie. Een reductie van 10 procent in Nederland maakt op de wereldschaal weinig verschil maar door duurzame teelt kan Nederland wel degelijk een positieve impact hebben.

Verder praten

Datema staat open voor de uitnodiging van de POC om verder te praten over de integratie van duurzaamheid in de kostprijscalculator. “Kijk niet alleen naar wat duurzaamheid kost, maar ook naar wat het oplevert. Duurzaamheid is winst voor de samenleving,” benadrukt hij.

Langereis onderschrijft het streven van de POC naar een eerlijke vergoeding voor de aardappelteler. Hij benadrukt het belang van een faire beloning en staat open voor verdere gesprekken over kostencalculatie en prijsvergelijkingen. McDonald’s deelt deze visie: “Risico’s draag je samen,” aldus de la Chambre, en erkent dat een eerlijke prijs essentieel is voor de duurzaamheid van de aardappelketen.

*Afbeelding van Nieuweoogst – © Niels van der Boom