Mark Brantjes is voorzitter van de Landbouwbeurs Noord en Centraal Nederland (LNCN)
en aardappelteler in het Noord-Hollandse Beverwijk. De POC ging met hem in gesprek over
de ontwikkelingen in de aardappelmarkt, zijn bedrijf en hoe hij de toekomst ziet.
“Misschien wordt de positie van telers in de markt te veel gestuurd door de afnemers,
maar dat hebben we zelf laten gebeuren.”

Waar liggen de grootste kansen en bedreigingen bij de aardappelteelt op uw bedrijf?
Mark Brantjes: “Het grootste gedeelte van mijn grond bestaat uit zeer zware kleigrond van meer dan
tachtig procent afslibbaar. Velen zullen je voor gek verklaren, maar hierop kunnen we een prima
kwaliteit aardappel telen met de huidige stand van de techniek. We behalen niet altijd het hoogste
aantal kilo’s, maar we oogsten wel mooie blanke, goed bewaarbare kleiaardappelen. Het is een
voortdurende zoektocht in rassen en teeltmethodes om dit nog beter onder de knie te krijgen. Ik zie
zeker kansen om deze kwaliteit nog beter uit te buiten.

Dat ik in Beverwijk zit, vlak aan de kust, zie ik als de grootste bedreiging. We zijn in het voorjaar vaak
onderbedeeld met neerslag, maar in het najaar door het warme zeewater en daardoor
kustconvergentie van buien, zeer ruim bedeeld. Ervaring uit het verleden leert dat dit tot grote
schade kan leiden. Investering in je grond met goede drainage en met vroeg te oogsten rassen kan
dit risico enigszins beperken, maar van de natuur win je het nooit. Daarnaast komen er op de sector
grote inspanningen af vanuit Brussel en Den Haag. We moeten zorgen dat we met een sterke
belangenbehartiging zelf aan de touwtjes blijven trekken. Er zijn grote uitdagingen in kansen en
bedreigingen.”

‘We moeten zorgen dat we met een sterke

belangenbehartiging zelf aan de touwtjes blijven trekken’

Vindt u dat de telerspositie in de consumptieaardappelmarkt te veel gestuurd wordt door
hun afnemers?
“Misschien wel, maar dat hebben we zelf laten gebeuren en zie ik als een vrijwel onomkeerbaar
proces. Dat komt mede door de zeer specifieke vraag naar ras en segment per afnemer. Aan de
andere kant moeten we eerlijk zijn en hebben we elkaar keihard nodig. De vraag blijft alleen welke
beloning voor welke prestatie en risico daarbij hoort en hoe die tot stand komt.”

Hoe ziet u de toekomst van de consumptieaardappelmarkt in het algemeen en de positie
van de teler hierin in het bijzonder?
“De aardappelmarkt is de laatste jaren flink veranderd. Uitbreiding van de verwerkende industrie
door een gezonde en grote vraag naar grondstof voor frites heeft geresulteerd in een hoger niveau
van de aangeboden contracten. Aan de kosten- en risicozijde zijn er echter ook flinke verschuivingen.
Het weer wordt extremer en daarmee neemt het teeltrisico toe. Daarnaast rijzen de teeltkosten de
pan uit, door gewasbescherming, kunstmest, pootgoed, mechanisatie, enzovoort. Telers moeten zich
hier goed bewust van zijn.

De kostprijs is hoog en je kunt je niet te veel missers veroorloven. Daarom kiezen veel telers voor
meer zekerheid en risicospreiding. Dit kan regionaal door samen te werken, of door de keten te
omarmen middels het participeren in pools, coöperaties en dergelijke. Begrijpelijk, maar het gevolg is
dat het aandeel telers dat echt individueel onderneemt op de vrije markt steeds kleiner wordt. Deels
wordt dat ook veroorzaakt door de problemen die er waren met het handelen op de termijnmarkt. Ik
zie de komende jaren de voornoemde situatie niet veranderen. Ik zie eerder een grotere binding in
ketens tussen industrie en telers en een nog lager aandeel echt vrije markt .”

Op welke manier kan de POC de Beurs steunen? En wat kan de LNCN voor de POC doen?
“De LNCN participeert als vereniging in PotatoNL, samen met beurs Goes (ZLTO), de NAO en de VAVI.
De LNCN is een handelsbeurs. Dat wil zeggen dat de hele keten lid kan zijn van de beurs, dus ook
handelaren en verwerkers. In ons bestuur zijn ook alle bloedgroepen vertegenwoordigd. De POC kan
bij haar leden blijven hameren op het melden van transacties voor inbreng PotatoNL. Daarnaast
kunnen we samen met andere partijen in de branche brainstormen over PotatoNL 2.0 Markt en
prijsinformatie voor de toekomst.”