Oneerlijke winstverdeling in keten
Gepubliceerd op 17 juli 2024
Greenpeace springt in de bres voor de Belgische aardappelteler
Telers betalen de prijs voor een onevenwichtige machtsverhouding, hetgeen dat de POC in Nederland al jaren duidelijk probeert te maken. In België publiceerde Greenpeace een rapport waarin de organisatie wijst op de oneerlijke winstverdeling tussen aardappeltelers en de grote verwerkers. Nederlandse telersorganisaties herkennen de situatie en roepen op tot meer solidariteit en een betere verdeling van de risico’s in de keten.
Greenpeace stelt dat Belgische aardappeltelers niet alleen kleine winstmarges hebben, maar ook alle risico’s van de sector dragen. De Belgische aardappelteelt is net als de Nederlandse aardappelteelt risicovol met variabele opbrengsten door het onvoorspelbare weer. Tel daarbij de marktschommelingen, marktconcurrentie en contractvoorwaarden op en je hebt een systeem waarin de landbouwers het gros van de risico’s dragen.
De strekking van het onderzoek is, dat aardappeltelers onvoldoende profiteren van de grote winsten die de afnemers maken. Dit terwijl juist de telers, volgens de milieuorganisatie, wel alle risico’s dragen van klimaatextremen en de grote maatschappelijke druk op de teeltsystemen.
‘Er wordt genoeg verdiend in de markt’, stelt Jasper Roubos, voorzitter van de Producenten Organisatie Consumptieaardappelen (POC). ‘Nu krijgen wij als aardappeltelers 6 of 7 cent per bakje frites. Als dat 10 cent zou zijn, geeft dat ons veel meer ruimte voor goed ondernemerschap en om onze teeltsystemen verder te ontwikkelen en te verduurzamen.’
Het zijn niet de boer(inn)en die de vruchten plukken van hun arbeid
Roubos benadrukt vooral de meerwaarde van de collectiviteit en solidariteit van de telers en roept op tot een cultuurverandering. ‘Boeren zijn nog steeds bereid om hard te werken voor weinig geld en de grote afnemers spelen daarop in. Zowel in België als in Nederland onderhandelen de afnemers het liefst individueel met telers. Als POC bieden wij de telers een laagdrempelig loket, om samen een betere onderhandelingspositie te realiseren.’
‘Nu profiteren we nog van een vragende markt. Maar het is niet gezegd dat dat zo blijft. Als het voorjaar wel goed verloopt, komen er meer kilo’s en moeten we het weer doen met veel lagere prijzen. De grote afnemers hebben voorlopig nog steeds alle touwtjes in handen.’ – Jasper Roubos (POC)
Het mag duidelijk zijn dat de consumptieaardappelteler in een ongunstige handelspositie zit. Telers moeten zich realiseren, dat ze met een bederfelijk product werken, wat veel risico’s met zich meebrengt. Als individuele teler maakt dit jou kwetsbaar. Uiteindelijk is er altijd een einddatum, meestal niet langer dan tien maanden en dat weten onze afnemers. Dit is een goede reden voor samenwerking tussen telers en de POC, maar de POC ziet ook het belang van een goede samenwerking met afnemers. Waar de POC zich sterk voor maakt, is een eerlijke prijs en goede contractafspraken voor de consumptieaardappelteler. De ContractTool en KostprijsCalculator, die voor leden via de website van POC beschikbaar zijn, zijn hiervoor handige hulpmiddelen.
Lees hier het artikel van Nieuwe Oogst: Greenpeace komt op voor positie Belgische aardappelteler.