Elk jaar is weer een bijzonder jaar, maar 2023 gaat de boeken in als kletsnat. De aardappeloogst is eind december nog steeds niet afgerond en de kans dat dat gaat lukken is heel klein. Het was een strijd en dat is het nog steeds. Hoor de verhalen en kijk de beelden die rondgestuurd worden. De POC wil de marktpositie van de telers in de keten verbeteren.

We hebben het afgelopen jaar veel voorbeelden gezien van gevallen waarin veel geld bleef liggen door ongeorganiseerd te zijn. Zoals:

• Massale contractering en de overtonnen aan dezelfde afnemer toe te zeggen, is er bijna geen vrije markt meer
• Uitbreiding areaal
• De termijnmarkt kreeg een grote klap en kan niet goed meer als graadmeter functioneren
• Agressieve Phytophthora leidde tot verhoogd risico
• Overheidsbemoeienis over oogsttijdstip
• Er was sprake van een duidelijke vragende markt die na lange vertraging nog tot ongekende hoogte kwam, waar maar enkelen echt van profiteerden

De tijd om te verenigen is nu
Het kenmerk van de landbouwmarkten met korte pieken en lange dalen lijkt ook dit jaar te gelden. De nieuwe oogst begon onder-kostprijsnoteringen. Nu nog steeds is er sprake van matige noteringen door veel aanbod van matige kwaliteit en massale contractering. En dat terwijl duidelijk is dat er veel in de grond blijft zitten. We weten al bijna niet beter dan dat vraag en aanbod alleen aan het einde van het bewaarseizoen de prijs in beweging brengt. Als het tijd is om te verenigen, is het nu wel!

De POC kijkt naar de toekomst en ziet deze positief in. Alle grenzen in de teelt lijken bereikt te zijn en daardoor is er meer kans op een vragende markt. Al decennialang is er een jaarlijkse 4% stijgende markt voor frietaardappelen, maar wisten we als telers niet de risicomarge en de winstmarge eruit te halen.

In 2023 zijn er bij de POC vele projecten gestart met steun van subsidie van Economisch Herstel Fonds. Er wordt onderzoek uitgevoerd om te kijken hoe de teler nu wel het spel slim kan spelen vanuit een commerciële POC. Met de contracttool en de (in ontwikkeling zijnde) kostprijscalculator zijn de eerste stappen gezet om als telers het initiatief weer zelf te nemen en dat niet over te laten aan onze afnemers.

Gezonde werk-privébalans
Met de kerst in aantocht word je als teler aan het denken gezet: waar doe je het allemaal voor? Werk is een onderdeel van het leven en niet andersom. Samen kom je verder en bouw je aan een risicoarmer bestaan. Dat versterkt een gezonde balans tussen leven en werk. We wonen vaak met generaties naast elkaar en doen het werk op onze eigen manier.

Zie elkaar in deze snelle wereld niet als elkaars concurrenten. We zijn allemaal een schakel in de keten. Om daar de waarde van te verdedigen zal je over je eigen schaduw moeten stappen en moeten samenwerken. Velen van ons doen dat gelukkig als. Samen met de POC kun je als aardappelteler een trotse schakel in de aardappelketen vormen, waarin we als telers aan het roer staan en weer het initiatief nemen.

We hopen op een beter, mooier en succesvoller 2024.

• Een jaar waarin de zon het vaker wint van de regen.
• Een jaar waarin we als telers kostprijs-plus gaan verdienen
• Een jaar waarin we bij elkaar op de koffie gaan om tips en trucs uit te wisselen
• Een jaar waarin veel weetjes van de POC gedeeld worden (die komen eraan!)

Ik wens iedereen een fijne kerst toe en hoop dat iedereen even de gedachte weg van het werk kan houden. En natuurlijk ook alvast een fijne jaarwisseling gewenst.

Met vriendelijke groet,
Jasper Roubos
Voorzitter POC