In de wereld van frietaardappelen zijn er dit jaar veranderingen op komst. Grote afnemers nemen meer tijd om contracten aan te bieden, terwijl ze traditioneel snel een vaste prijs vaststellen die voor iedereen geldt. Dit systeem werkt goed voor telers met vruchtbare gronden en efficiënte methoden, maar de minder efficiënte boerderijen, vooral die met matige oogsten, worstelen om winstgevend te blijven. Hoewel de contractprijzen vorig jaar zijn gestegen, blijken deze nog steeds niet volledig kostendekkend te zijn, zeker als we alle kosten en risico’s meerekenen.

Veel telers blijven aardappelen telen, ondanks deze uitdagingen. Dit komt door de langetermijninvesteringen die ze al hebben gedaan en het optimisme dat het beter zal gaan. Ook speelt een rol dat niet alle telers hun exacte kostprijs kennen, wat het moeilijk maakt om een weloverwogen besluit te nemen over het al dan niet voortzetten van de teelt.

De Producenten Organisatie Consumptieaardappelen (POC) streeft naar een ‘kostprijsplus’-model, waarbij een gezonde winstmarge en ruimte voor risico’s zijn inbegrepen. Dit is ook belangrijk om aan de regelgeving te kunnen voldoen. Echter, het berekenen van een nauwkeurige kostprijs is ingewikkeld, vooral vanwege de vele variabelen in de akkerbouw en het delen van machines. Door het gebrek aan een standaardberekeningsmethode worden contractprijzen vaak niet gebaseerd op de werkelijke kosten van de telers.

Nu heeft de POC, in samenwerking met grote boekhoudkantoren (Flynth, Alfa en Countus) en organisaties LTO, NAV, Delphy en ABN Amro bank, een KostprijsCalculator ontwikkeld. Deze tool helpt telers bij het maken van een accurate kostprijsberekening. Wij adviseren alle telers om deze tool te gebruiken voordat ze een contract tekenen met een afnemer.

Daarnaast introduceert de POC een vernieuwde ContractTool. Deze tool werkt optimaal wanneer alle contractaanbiedingen van verschillende afnemers bij ons bekend zijn. Daarom vragen we telers om hun contractaanbiedingen met ons te delen. De tool is ook bedoeld om telers meer controle te geven over het contractproces, door het tijdstip van ondertekening te laten afhangen van de beschikbaarheid van alle contractprijzen.

Zowel de ContractTool als de KostprijsCalculator komen binnenkort beschikbaar in het ledenportaal op de vernieuwde website.

Verwerkers hebben steeds meer behoefte aan zekerheid over grondstofvoorziening. Tot enkele jaren geleden leek dat een vanzelfsprekendheid. In de afgelopen jaren blijkt dat door klimaateffecten en uitbreiding van verwerkingscapaciteit niet meer zo te zijn. Het besef dat telers en verwerkers elkaar nodig hebben is veel meer actueel. Telers hebben te maken met sterke kostenstijgingen en moeten de risico`s van klimaateffecten opvangen. Daar moet een goede vergoeding tegenover staan, daarin kan POC voor telers veel betekenen. Vroeger tekenden telers snel contracten uit angst voor een overaanbod, maar dit is niet langer een geldige reden. Nu lijkt de beschikbaarheid van pootgoed een nieuwe reden te worden om haastig te tekenen, waardoor telers in een afhankelijke positie kunnen belanden. Door gezamenlijk op te treden via de POC, kunnen telers een sterkere positie innemen en betere marges afdwingen in een sector waar de prijzen van friet binnen een jaar kunnen verdubbelen.