Jasper Roubos – voorzitter Producenten Organisatie Consumptieaardappelen (POC)

Beste Leden,
De vierde algemene ledenvergadering van de POC heeft plaatsgevonden op 3 juli 2024. Dit was alweer de vierde ALV van de POC. De POC is ontstaan na 12 jaar lobby in Brussel om een antwoord te bieden voor de snelgroeiende onbalans tussen het boerenfamiliebedrijf en inmiddels internationale afnemers en toeleveranciers. Het Europees Parlement stemt in 2018 voor, om boeren buiten de kartelwet te plaatsen. Ongekend! Bij oprichting van de POC kreeg het bestuur de taak om telers weer collectief te laten denken en handelen, maar wel vrijheid van afzet te behouden. Een stevige, maar mooie uitdaging.

De POC brengt kennis en een geluid dat door de bedrijven die bij ons op het erf komen, niet laten horen. De bedrijven hebben er baat bij dat de boer commercieel niet te wijs wordt. Dat wil en kan een POC veranderen. Een grote POC betekent dat er verschuiving optreedt in marktmacht. We kunnen grootschalige kartelvorming faciliteren, die uitgebreid mag worden naar internationale kartelvorming met collega producentenorganisaties. Wij zijn de afgelopen jaren en nog steeds druk bezig om betrokken partijen in de aardappelketen en belangenbehartiging uit te leggen dat de POC veruit de meeste juridische competenties heeft om daadwerkelijk de telers naar de toekomst toe een sterke positie te geven.

Het is een traag proces geweest waar de nieuweling, wij dus, inbreekt in het domein van de bestaande agro-partijen en structuren. Als je als nieuweling vertelt dat de POC de oplossing is, krijgen we vaak de volgende reactie: “Weer een club”.  Inmiddels hebben we ons bewezen, door hard te werken, dat wij een professionele organisatie zijn met een logische plek in het veld van agrarisch partijen. Hierdoor worden we serieus genomen in de wereld van opgelegde verduurzaming, en multinationals.

Telers staan open voor de POC als het ze persoonlijk uitgelegd wordt – Jasper Roubos

Hoe was het jaar 2023?

We begonnen in 2023 met de nabespreking van de ervaringen uit de ’grote’ POC tour op 16 locaties. Daar hebben we als bestuur veel geleerd. Er zijn grote verschillen van denken en ondernemen in het land. Conclusie is wel, dat als je de teler kan bereiken en de tijd krijgt om de POC uit te leggen, men allemaal positief is. Trots moet men weer worden, dat afnemers blij mogen zijn dat ze onze ‘duurzaam’ geteelde producten mogen kopen, op de door ons mede opgestelde voorwaarden.

Organisatieontwikkeling

We hebben een nieuw bestuurslid, nieuwe projectleider en werken nu samen met een marketing- communicatiebureau. Het nieuwe bestuurslid is Marijn Vermue en de nieuwe projectleider is Lars Kraak.

EHF subsidie toekenning

Snel POC laten groeien maar weinig contributie vragen, dat is lastig. Gelukkig heeft de POC hulp gekregen van een oud Cosun gediende Bert Weegenaar. Hij was in 2022 al gestart met een ingewikkeld subsidie-aanvraag proces voor de POC om dit als vliegwiel te gebruiken. Begin 2023 was het heel spannend of we die subsidie kregen. Gelukkig is het toegekend met de hoogste waardering!
Dat betekent dat de overheid sterk gelooft in de POC!

Onze doelen en conclusies konden eindelijk wetenschappelijk onderzocht worden met de gelden uit het ‘Economisch Herstelfonds’.

• Professionalisering ContractTool
• Ontwikkeling KostprijsCalculator
• Haalbaarheidsonderzoek Markt in balans (WecR)
• HAS Beroepsopdrachten van studenten naar A. rendementsverbetering, B. onafhankelijk tarreren en C. de klimaataardappel.
• Kennisontwikkeling en communicatie, met sinds het vierde kwartaal hulp van marketingbureau ReMarkAble.

Digitalisering ContractTool  

De contracttool was begin 2023 weer klaar en de contracten werden tussentijds verhoogd! Beginnen we echt invloed te krijgen? Ineens had iedereen inzicht in contracten van andere afnemers. Voor veelal vastgeroeste afnemer/teler relatie biedt dat wat verheldering zonder een andere afnemer op visite te vragen. Verschillen van 25.000 euro bij 1000 ton werden blootgelegd.

Ondanks flinke contractverhogingen, blijven wij kritisch, want 40% verhoging in contract is veel, maar volgens ons ook niet meer dan noodzakelijk, zeker als je de risico marge erbij optelt. 

Ontwikkeling KostprijsCalculator

We hebben vertrouwen gekregen van organisaties zoals accountantskantoren, banken en belangenorganisaties. Waardoor de breed ondersteunde KostprijsCalculator een feit is geworden.

Zowel de ContractTool als de KostprijsCalculator zijn dankzij de gelden van de EHF nu digitaal, online op onze website te vinden. 

Van prijsrisico naar opbrengstrisico

Helaas is prijsrisico niet het grootste risico gebleken. In 2023 hadden we te maken met hevige regenval, Phytophthora en niet werkende of verboden bestrijdingsmiddelen en niet kunnen oogsten. Het contract bleek een schijnzekerheid voor velen. 50 ton verkoopbaar product is allang geen vanzelfsprekendheid meer. Voor afnemers zijn er ondertussen recordwinsten!

Het dak moet gerepareerd worden als het droog is

Zo ziet de POC de relatief gunstige periode waarin we nu zitten.
Ook nu, met deze tijdelijke vraagmarkt is het van belang om onze positie als telers te bestendigen.

We bedanken iedereen voor de komst!